Kedi ve Köpeklerde Topallama
Kedi ve köpeklerde topallama çeşitli sorunlar ve hastalıklar sonucunda ortaya çıkan bir durumdur. Topallama birçok kedi ve köpek sahibi için endişe verici olabilir. Çünkü ilk etapta topallamaya neden olan faktörü bulmak kolay değildir. Şunu da belirtmekte fayda vardır ki; kedi ve köpeklerde topallama asla normal bir şey değildir ve altında mutlaka bir sorun yatmaktadır.
Kedi veya Köpeğiniz Topallıyorsa Ne Yapmalısınız?
Topallık kedi ve köpeklerde oldukça değişken olabilmektedir. Bazen çok hafif bir topallık görülürken, bazen topallık oldukça şiddetli olabilmekte ve canlının hareketini büyük ölçüde etkilemektedir. Aynı zamanda topallık kısa süreli ve geçici olabileceği gibi, uzun süreli ve devamlı da olabilmektedir. Bu nedenle eğer evcil hayvanınızda topallama varsa bunun nasıl bir topallama olduğunu gözlemlemek ve en doğru şekilde veteriner hekime aktarmak çok önemlidir.
Evcil Hayvanınız Ne Kadar Süredir Topallıyor?
Kedi ve köpeklerde yukarıda da söylediğimiz gibi topallama birçok farklı şekilde karşımıza çıkabilmektedir. Topallama bazen birkaç dakika sürer ve sonrasında evcil hayvan sağlıklı pozisyona dönebilir. Bazen egzersiz yaptıktan sonra topallama görülebilir. Topallama geçici ve kalıcı da olabilir.
Kronik Topallama
Tanım olarak 2 hafta veya daha uzun süreçte devam eden topallamaya kronik topallama ismi verilmektedir. Topallama ilk başlarda çok hafif başlamış ve giderek şiddetlenmiş olabilir. Senaryo ne olursa olsun evcil hayvanınızın topallaması devam ediyorsa ve uzun süredir devam ediyorsa mutlaka bir veteriner hekim kontrolü gerekmektedir. Kronik topallamalar genel olarak baktığımızda ise en azından acil vakalar değildir ve çok kısa sürede müdahale edilmesine gerek yoktur. Bu kesinlikle müdahale edilmesine gerek yoktur, kendiliğinden iyileşir anlamına gelmemelidir.
Akut Topallama
Yeni başlayan topallamalar akut topallama olarak adlandırılır. Altında travmalar başta olmak üzere birçok farklı sebep yatabilmektedir. Topallamanın hafif mi yoksa şiddetli mi olduğunu belirlemek bu aşamada önemlidir. Eğer evcil hayvanınız bacağını kullanıyorsa ama üzerine basarken çekiniyorsa, hafif bir şekilde basıyorsa bu hafif topallama olarak adlandırılabilir. Eğer ayağını yere basmıyorsa, askıda tutuyorsa, o bacağı kullanmıyorsa şiddetli bir topallama ile karşı karşıyayız demektir.
Topallama İle Beraber Görülen Belirtiler
Kedi ve köpeklerde topallamanın altında yatan nedene göre farklı belirtilerinde görülmesi muhtemeldir. Evcil hayvan sahibinin durumu değerlendirmesi ve hareket planını oluşturması için önemli bir konudur. Topallama ile birlikte en sık görülen belirtileri sizler için aşağıda sıraladık.
- Aşırı ağrı tepkisi
- Bölgeye dokunulduğunda şiddetli tepki verme
- Davranış değişiklikleri (saklanma, korku veya saldırganlık)
- Kanama ve bölgedeki sorunlar
- Bölgede kemik kırığının görülmesi
- Çeşitli şiddetlerde kanama
- Bölgede şişlik, kızarıklık, morarma gibi belirtiler
- Diğer belirtiler
- İştahsızlık
- Hareket etmede isteksizlik ve halsizlik
- Yüksek ateş
- Kusma veya ishal
- Nefes almada zorlanma
Tabi ki bunlar topallama ile birlikte sık gördüğümüz belirtilerdir. Bunların dışında da özellikle topallamanın altında yatan neden ve hastalığa göre birçok farklı belirtinin ortaya çıkması ve görülmesi de muhtemeldir.
Evcil Hayvanlarda Topallamaya Neden Olan Faktörler
Topallamanın altında çeşitli sorunlar yatabilir. Kedi ve köpeklerde topallama vakalarının büyük kısmı travmalar (trafik kazası, yüksekten düşme, kavga gibi nedenlere bağlı olarak hareket sistemi sorunlarının ortaya çıkması) ile ilişkilidir. Fakat travmalar dışında çeşitli faktörlerde topallamaya neden olabilmektedir. Kedi ve köpeklerde topallama gördüğünüzde muhtemel nedenler aşağıda saydığımız nedenlerdir.
- Kemik kırıkları ve çatlakları
- Çıkıklar ve burkulmalar
- Ligament yırtılmaları
- Yumuşak doku zedelenmesi
- Kas gerilmesi
- Özellikle pati bölgesindeki yaralanmalar ve lezyonlar
- Yabancı cisim batması
- Böcek ısırıkları ve sokmaları
- Tırnak sorunları ve tırnak batması
- Yumuşak dokuların, kemiklerin veya eklemlerin enfeksiyonları (Bkz. Köpeklerde Artrit Belirtileri ve Tedavisi)
- Otoimmun bozukluklar
- Doğmasal anomaliler
- Dejeneratif eklem hastalığı
- Yumuşak dokuları, kemikleri veya eklemleri etkileyen tümörler
- Sinir sistemini etkileyen hasar veya hastalıklar
Bunlar topallamanın genel nedenleri arasındadır. Topallamanın ön bacak mı yoksa arka bacak mı kaynaklı olduğunun belirlenmesi ile beraber daha spesifik nedenlerde sayılabilir. Köpeklerde topallamanın nedenleri hakkında daha detaylı bilgilere “https://www.vetbilgi.com/kopeklerde-topallama-nedenleri/” linkinden ulaşabilirsiniz.
Ön Bacak Topallaması Nedenleri
- Omuz dengesizlikleri
- Omuz ekleminin osteokondrit dissekansları
- Biceps tenosinoviti
- Supraspinatus tendinopati
- Dirsek displazisi
- Brakiyal pleksus tümörü
Arka Bacak Topallaması Nedenleri
- Kalça displazisi
- Çapraz bağ yırtılması
- Patella luksasyonunu
- Aşil tendonu yırtılması
- Yüzeysel dijital fleksör (SDF) lüksasyonu
- Lumbosakral hastalık
Kedi ve Köpeklerde Topallama Tanı ve Tedavisi
Evcil hayvanın neden topalladığını belirlemek, doğru tedaviyi sağlamanın ilk adımıdır. Veteriner hekimler kapsamlı bir sağlık öyküsü yani anamnez alarak tanı sürecine başlarlar. Bu kapsamda aşağıdaki sorular ve bu soruların cevapları çok önemlidir. Bir evcil hayvan sahibi de bu sorulara karşı hazırlıklı olmalı ve en doğru şekilde cevap vermelidir. Kedi ve köpeklerde topallamanın tanısını koymak için bu önemli bir faktördür.
- Evcil hayvanınız ne kadar süredir topallıyor?
- Topallamayı başlatmış olabilecek bir durum söz konusu mu?
- Topallara sürekli mi oluyor yoksa ara sıra düzeliyor mu?
- Topallama ne sıklıkla görülüyor ve hangi bacaklarda sorun tespit ettiniz?
- Evde herhangi bir tedavi denediniz mi?
- Topallama dışında başka bir sorun gördünüz mü veya davranışlarında değişiklik var mı?
Bu bilgilerden sonra veteriner hekim kedi veya köpeğin genel muayenesini ve ortopedik muayenesini yapacaktır. Gerekli görüldüğünde nörolojik muayene de yapılabilir. Tam olarak tanıya ulaşmak ve nedeni belirlemek için özellikle bu tarz vakalarda radyoloji çok önemlidir. Röntgen, MR, CT gibi radyolojik yöntemler ile neden büyük ölçüde tespit edilir. Bazı vakalarda ayrıca kan tahlili, eklem sıvısı analizi veya diğer laboratuvar testlerinden de yararlanır.
Veteriner hekim daha sonra köpeğinizin teşhisine ve genel sağlığına dayalı olarak tedavi önerilerinde bulunacaktır. Bazı durumlarda, gerekli olan tek şey ağrı kesici ve dinlenme olabilir. Bazı durumlarda ise çok ciddi tedaviler ve cerrahi uygulamalar gerekmektedir. Kedi ve köpeklerde topallama durumunda uygulanan tedavi yöntemlerini aşağıda veriyoruz. Fakat şunu tekrar hatırlatma fayda vardır; nedene ve hastanın genel durumuna göre tedavi çok farklılık gösterebilir.
- Ağrıyı yönetmek, iltihabı azaltmak, enfeksiyonu tedavi etmek ve/veya bağışıklık sistemini baskılamak için ilaçlar
- Bandajlar ve ateller
- Ameliyat ve çeşitli cerrahi girişimler
- Kanser için kemoterapi veya radyoterapi
- Akupunktur
- Fizik tedavi
- Kök hücre tedavisi
- Soğuk lazer tedavileri
- Nöromüsküler elektrik stimülasyonu
- Transkutanöz elektriksel sinir uyarımı
- Terapötik ultrason
- Ekstrakorporeal şok dalgası tedavisi
- Hiperbarik oksijen tedavisi
- Emniyet kemerleri, askılar, protez uzuvlar veya tekerlekli sandalyeler gibi yardımcı cihazların kullanımı
Bazen bu yöntemlerden sadece bir tanesi kullanılırken ve yeterli olurken, bazen birçok yöntem bir arada kullanılarak kombine bir tedavi tedavi yöntemi uygulanabilmektedir. Kedi ve köpeklerde topallama oldukça yaygın olarak görülen bir problemdir ve ihmal edilmemesi gerekir.