Kuşlarda Deri Enfeksiyonları ve Hastalıkları

Kuşlarda deri enfeksiyonları ve deri hastalıkları gördüğümüz önemli problemlerden birisidir. Muhabbet kuşu, kanarya, papağan ve diğer evcil kuşlarda infeksiyöz (mikroorganizma kaynaklı) deri hastalıkları oldukça yaygın olarak görülmektedir. Her ne kadar iyi bir bakım ve besleme ile bu problemlerden büyük oranda korunuyor ve üstesinden büyük ölçüde gelebiliyor olsak ta; çeşitli faktörlere bağlı olarak bakteri veya mantar kaynaklı deri enfeksiyonları ve hastalıkları karşımıza çıkabilmektedir. Genellikle kuşların bağışıklık sistemi bu enfeksiyonların üstesinden gelecektir ama özellikle bağışıklık sisteminin zayıfladığı durumlarda bu sorunlar çok daha yaygın olarak görülmektedir.

Kuşları etkileyen enfeksiyonlar basit gibi görünse de en kırsa sürede müdahale edilmesi gerekir. Aksi takdirde birçok ikincil sorunda karşımıza çıkacaktır. Kuşlarda deri enfeksiyonları bazen diğer organ ve dokuları da etkileyebilmektedir.

Kuşlarda Deri Enfeksiyonları (Bakteriyel)

Evcil kuşlarda deri enfeksiyonları çeşitli mikroorganizma gruplarından kaynaklı olabilmektedir. Bakterilerde bunlardan birisidir. Kuşlarda deriyi etkileyen bakteriyel enfeksiyonlar çoğunlukla hijyen eksikliği veya stres gibi bağışıklık sistemini zayıflatıcı faktörlerden kaynaklanır. Kuşlarda görülen en yaygın iki bakteriyel enfeksiyon türü stafilokok ve streptokok enfeksiyonlarıdır. Fakat bunun dışında birçok farklı bakteride kuşlarda çeşitli doku ve organlara aynı zamanda deriye yerleşerek çeşitli türlerde ve şiddetlerde enfeksiyonlar oluşturabilir.

Kuşlarda Deri Enfeksiyonuna Neden Olabilen Bakteriler

Özellikle stafilokok ve streptokok türleri kuşlarda enfeksiyona neden olsa da, aşağıdaki bakteri türleri de deri enfeksiyonlarına neden olabilmektedir. Evcil kuşlarda deri enfeksiyonlarına neden olabilecek önemli bakteri türleri aşağıdaki gibidir.

• Aeromonas
• Citrobacter
• Clostridia
• E. coli
• Enterobacter
• Klebsiella
• Mycobacteria
• Pasteurella
• Proteus
• Pseudomonas
• Salmonella
• Serratia marcescens

Eğer kuşunuzda bir bakteriyel enfeksiyon olduğunu düşünüyorsanız iştahsızlık, halsizlik, kilo kaybı, tüylerde kabarma gibi genel belirtileri gözlemlemeniz gerekir. Bunun yanında enfeksiyonun ana kaynağının vücudun neresinde olduğuna bağlı olarak bölgeye özgü semptomlar da vardır. Örneğin; enfeksiyon ayaklarda ise ayakta durmakta zorlanma, ayak bölgesinde kabuklanma, kızarma veya çeşitli lezyonlar karşımıza çıkacaktır. Yine baş bölgesinde görülebilecek bir deri enfeksiyonunda tüylerde kabarma veya dökülme, kızarıklık, lezyonlar ve kaşıntı gibi belirtiler karşımıza çıkacaktır.

Kuşlarda bakterilerden kaynaklı enfeksiyonlarda tedavinin ana protokolünü antibiyotikler oluşturmaktadır. Veteriner hekimin önerdiği antibiyotiği, önerdiği doz ve şekilde kullanmak gerekir. Kuşlar genel olarak oldukça küçük canlılar olduğu için antibiyotik kullanımında da dikkatli olunması gerekir. Bunun yanında destekleyici vitamin ve mineraller kullanılabilmektedir. Aynı zamanda belirtilere göre semptomatik bazı ilaçlar tedavide kullanılabilir.

Kuşlarda Derinin Mantar Enfeksiyonları

Kuşlarda en yaygın olarak karşımıza çıkan mantar enfeksiyonları; aspergilloz, kandidiyaz, kriptokokoz, rhodotoruliasis ve mukormikoz enfeksiyonlarıdır. Kuşlarda deriyi etkileyen mantar enfeksiyonuna neden olabilecek ve bu enfeksiyonu tetikleyen başlıca nedenler ise aşağıdadır.

• Bağışıklık sisteminde zayıflama
• Beslenme yetersizliği ve yanlış besleme
• Kötü hijyen şartları ve kirli ortamlar
• Aşırı nemli ya da çok kuru ortamlar
• Çok fazla kuşun bir arada beslenmesi
• Havalandırma konusunda yetersizlik
• Solunum toksinleri
• Yaş ve genetik gibi faktörler

Kuşlarda mantar enfeksiyonlarıyla ilişkili ve birlikte görülen en yaygın semptomlar; uyuşukluk, depresyon, ishal, kilo kaybı, seste değişiklik veya ses kaybı, nefes almada zorluk ve iştahsızlıktır. Rhodotoruliasis vakalarında ise kuşta; kanatların veya uylukların aksiller bölgesinde cilt üzerinde sarımsı bir kabuk meydana gelecek ve tedavi edilmezse daha ciddi lezyonlar görülecektir.

Kuşlarda mantar enfeksiyonlarına yönelik tedavi seçenekleri arasında antifungal ilaçlar ile olarak tercih edilenlerdir. Çoğunlukla bakteriyel deri enfeksiyonları, ağızdan verilen veya lokal olarak uygulanan antibiyotiklerle tedavi edilir. Bu arada mantara bağlı deri enfeksiyonları ise genellikle ağızdan ilaçla veya enfekte bölgeye sprey tarzında ilaçların püskürtülmesi ile tedavi edilir.

Kuşlarda Deri Enfeksiyonu Belirtileri

Kuşlarda deri enfeksiyonlarında görülen başlıca belirtiler kaşıntı, kızarıklık ve şişliktir. Bunun yanında deri üzerinde çeşitli şiddetlerde ve türlerde lezyonlar oluşabilir. Tüy dökülmesi, kabuklanma yine dikkat edilmesi gereken belirtilerdendir. Özellikle bölgesel olarak görülen tüy dökülmeleri, tüylerin belirli kısımlarının kopması, deri üzerinde kızarıklık oluşması, deri üzerinde nemli bölgelerin oluşması önemli belirtiler arasında sayılabilir. Zaten oluşabilecek diğer belirtiler ile alakalı olarak yukarıda bilgi verdik.

Bazı deri enfeksiyonları kuşlardan insanlara ve insanlardan kuşlara yayılabilir. Bu nedenle, evde enfeksiyon olduğunda, bulaşmanın yayılmasını önlemek için özen gösterilmelidir. Ek olarak, kuş temiz ve uygun bir ortamda tutulmalı, genel olarak bakım ve beslenmesine dikkat edilmelidir. Ayrıca stres birçok hastalığın ortaya çıkmasında önemli bir etkendir, bu nedenle stres oluşturabilecek faktörlerden uzak tutmak gerekir.